Angst: wat kun je er aan doen?

Angst is een emotie die iedereen kent en nuttig is in het leven. Buitenproportionele angst en angst zonder reëel gevaar is een heel andere ervaring. Dan levert de angst niets op en drukt deze zwaar op het leven. Mensen met deze angsten zijn op zoek naar een manier om de angst te verminderen zodat het leven weer gewoon geleefd kan worden. Omdat iedere mens uniek is, ook in zijn beleving van angst, zal iedereen op zoek moeten naar de eigen manier waarop zijn angst het best aangepakt kan worden.

Angst als gewone emotie

Angst hoort als emotie gewoon bij ons menselijk systeem. Wanneer iemand in balans is, is angst een nuttige emotie. Wanneer er sprake is van een fysieke bedreiging, iemand bedreigt je, je staat op het randje van een afgrond of er staat letterlijk een beer op de weg, dan geeft ons lichaam onmiddellijk een signaal dat er iets gedaan moet worden. Adrenaline en cortisol worden aangemaakt, de hartslag verhoogt, de ademhaling gaat sneller en je kan in de actie komen: vechten of vluchten. Ook bij een niet-fysieke bedreiging kan angst nuttig zijn. Zijn er emotionele beren op de weg, een zwaar tentamen, een allereerste date of is er ongerustheid over een kind dat ziek wordt of een dreigend ontslag, ook dan kan de emotie angst ervoor zorgen dat je iets gaat doen. Je gaat extra je best doen om je voor te bereiden op je tentamen, je gaat met je kind naar de arts en je gaat naar je werkgever om te onderhandelen of er nog mogelijkheden zijn.

Teveel aan angst

Wanneer de angst grotere proporties aanneemt en/of nauwelijks meer afvloeit of wanneer hij los staat van een reëel gevaar, heeft deze te veel invloed op het bestaan. Deze angst heeft dan geen nut meer, maar belemmert het dagelijks leven en maakt de lijdensdruk in het leven groot. Er kan sprake zijn van angst voor specifieke dingen zoals vliegen, de straat op gaan, spinnen of talloze andere zaken. Het kan ook zijn dat er angst is die niet specifiek gekoppeld is aan iets, maar toch steeds sluimerend of in aanvallen aanwezig is. In alle gevallen kan je symptomen ervaren zoals hartkloppingen, zweten, vaak plassen, licht in het hoofd, buikklachten, weinig eetlust, pijn op de borst of ademnood. Dat zijn hele nare ervaringen die niet passen bij de situatie of in ieder geval te sterk aanwezig zijn. Veel mensen, 1 op de 5 (juni 2015), hebben overmatig veel last van angst.

Iedereen is uniek

De meeste mensen met angstklachten zullen zich herkennen in (een deel van) de omschrijving van angst of een angststoornis en herkennen een aantal symptomen daarvan. Dat betekent niet dat iedereen dezelfde beleving heeft en ook niet dat de behandeling van de angstklachten bij iedereen hetzelfde is. De oorzaken waardoor de angst(stoornis) is ontstaan kunnen heel verschillend zijn, de heftigheid en duur zijn verschillend en ieder mens beleeft ook echt een unieke ervaring wanneer hij angstig is. Iedereen zal zelf moeten onderzoeken welke hulpmiddelen meer en welke minder hulp bieden bij het overwinnen van angst.

Behandeling van angst

We leven in een tijd dat er talloze mogelijkheden zijn om je te ondersteunen bij de behandeling van de angst. Je kan al beginnen met zoeken op het internet, in de bibliotheek en wellicht in je omgeving zelf, om informatie in te winnen, oefeningen te doen of een fijn gesprek hebben. Er zijn ook hulpdiensten waarvoor je betaalt, waarvan sommige (voor een deel) worden vergoed door je verzekering, andere niet. Je huisarts wordt sowieso vergoed en je kan met hem of met de praktijkbegeleider GGZ overleggen of je een verwijzing krijgt naar de reguliere geestelijke gezondheidszorg: de GGZ. Veel instellingen voor GGZ bieden naast cognitieve gedragstherapie ook andere therapieën aan, zoals hartcoherentietraining, mindfulness, groepstherapie en activiteitentherapie. Ook kan je onder begeleiding van een psychiater met medicatie starten. Naast deze zorg is er nog veel meer op het gebied van de behandeling van angst. Technieken waar je aan kan denken zijn: meditatie, verschillende soorten ademhalingstechnieken, runningtherapie, EFT, neurofeedback, exposure, acupunctuur en lichaamswerk.

Kijk tijdens je oriëntatie welke hulpmiddelen je aanspreken en welke minder. Vaak kan je ook een intake krijgen en pas daarna beslissen of je ook daadwerkelijk gaat starten. En onthoud: het is een weg die je gaat om je angst te overwinnen. Je weet niet hoe lang de weg is en tijdens het bewandelen mag je vallen en opstaan. Maar eenmaal de weg op betekent dat je aan de slag gaat om eruit te komen!